Odpowiedź brzmi- "Miał i to dużo". Ale zacznijmy od początku...
Wbrew pozorom pierwsze jednostki podwodne nie powstały na przełomie XIX i XX wieku. Na dodatek pierwsze z nich powstawały bez wsparcia rządów państw, będąc dziełami prywatnych wynalazców-entuzjastów, zafascynowanych możliwością pływania i walki pod wodą.
Prawdopodobnie pierwszym w historii twórcom łodzi podwodnej był Korneliusz Drebbel. W 1623 roku jego napędzana przez 12 wioślarzy konstrukcja odbyła podwodną podróż wzdłuż Tamizy w Londynie. Mimo iż zachowały się opisy wielu naocznych świadków tego wydarzenia, nie przetrwały żadne opisy dotyczące budowy łodzi.
Kolejne obiecujące próby stworzenia łodzi mogącej pływać pod wodą odbywały się nie gdzie indziej, a w Rosji. Na początku XVIII wieku car Piotr I Wielki zlecił budowę łodzi podwodnej mogącej wystrzeliwać wczesną europejską formę pocisków rakietowych (tzw. ogniste rury). Prototyp skonstruowano w 1720 roku (prawie trzysta lat temu!) i mimo zakończonej sukcesem demonstracji nie wdrożono nowej innowacyjnej machiny do armii ze względu na problemy ze szczelnością i przede wszystkim- śmierć władcy.
Pierwszym znanym człowiekiem który naprawdę użył łodzi podwodnej w walce był z kolei Amerykanin David Bushnell, który skonstruowawszy jednoosobową łódź (a może raczej łódkę) podwodną o wdzięcznej nazwie "turtle" zamierzał zastosować ją wraz z bombą zegarową własnej konstrukcji do uszkadzania i zatapiania brytyjskich okrętów blokujących nowojorski port w trakcie wojny o niepodległość stanów zjednoczonych w 1776 roku! Niestety po znalezieniu odpowiedniego do tego zadania śmiałka, podjęta przez niego próba ataku nie powiodła się.
Tutaj wreszcie docieramy do pierwotnego tematu naszej dyskusji (gratulujemy jeśli dotarłeś aż tak daleko- daj znać w komentarzu ;D). Docieramy bowiem do osoby Roberta Fultona (amerykańskiego wynalazcy pierwszego statku parowego), który oferował swoją konstrukcję łodzi podwodnej wielu europejskim rządom, nieprzychylnym jego ofercie. Na szczęście dla niego w roku 1800 Pierwszy Konsul Napoléon Bonaparte udzielił mu funduszy na budowę okrętu. Nowy okręt podwodny Fultona, o nazwie "Nautilus" (brzmi znajomo?) ukończono w maju 1801 roku. Butla ze sprężonym powietrzem pozwalała na nieustanne zanurzenie przez 4,5 godziny. Łódź miała nieco ponad 6,4 m długości i 1,1 szerokości, załogę stanowiło trzech ludzi, na powierzchni poruszała się za pomocą żagla, a pod wodą w ruch wprawiała ją śruba o średnicy 1,3 m poruszana siłą ludzkich mięśni. Uzbrojenie zaś stanowiła mina holowana na linie.
Mimo bardzo obiecujących statystyk i prób (a raczej przez nie) Napoleon stwierdził, że działania okrętów podwodnych są niehonorowe, a minister marynarki oznajmił wynalazcy, że "jego wynalazek jest nikczemny i nadaje się dla korsarzy"! W istocie Napoleon prawdopodonie planował samodzielnie skonstruować własny okręt na podstawie projektów Fultona, jednak w realizacji planu przeszkodziły mu ciągłe wojny, ostatecznie zesłanie, utracenie wpływów i śmierć.
Według niektórych źródeł projekt Nautilusa należał do polskiego lekarza i przyrodnika Jakuba Fryderyka Hoffmana, który planował wykorzystać łódź podwodną do uwolnienia Tadeusza Kościuszki z rosyjskiego więzienia! Mimo iż wygląda to irracjonalnie, to (zwłaszcza pierwsza część) wydaje się być całkiem prawdopodobna na podstawie dostępnych informacji.
Później Fulton proponował ów wynalazek Wielkiej Brytanii słynącej ze swej floty, jednak Pierwszy Lord Admiralicji odpowiedział mu tak: "Jeżeli my skorzystamy z tego wynalazku, inne narody zechcą zrobić to samo i to zadałoby naszemu panowaniu na morzu największy cios, jaki można sobie wyobrazić."
Finalnie pierwszym na świecie okrętem podwodnym, którym przeprowadzono skuteczną akcję bojową, był okręt „Hunley”, który w trakcie amerykańskiej wojny secesyjnej, 17 lutego 1864 roku, zatopił należący do stanów północnych USS „Housatonic". Zdetonowana mina spowodowała eksplozję magazynu amunicji okrętu, powodując zatonięcie, jednak sam "Hunley" podzielił jego los z do dziś nieznanych przyczyn.
Na podstawie powyższych przykładów widzimy więc że łodzie podwodne mogłyby być powszechne już od prawie 400 lat, gdyby nie niedoskonałości ich pierwszych projektów, trudności w eksploatacji, wysokie wymagania oraz brak zainteresowania ze strony rządów.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Okręt_podwodny
https://pl.wikipedia.org/wiki/Robert_Fulton
https://pl.wikipedia.org/wiki/David_Bushnell
https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_okrętów_podwodnych#Najwcze%C5%9Bniejsze_konstrukcje
https://pl.wikipedia.org/wiki/Nautilus_(1800)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Fryderyk_Hoffman
http://www.graptolite.net/Facta_Nautica/submarines/Nautilus-Fulton.html
Comments